تحلیل سبک شناختی شعر اخوان (آن گاه پس از تندر)؛ رویکردی نقش گرا

زبان‏شناسی متن بنیاد رویکردی است نقش گرا با تأکید بر نقش ارتباطی زبان که کارکرد اصلی زبان را ایجاد ارتباط و انتقال معنا میان کنش‏گران زبانی می دانند. از این منظر، زبان سویه ای اجتماعی می یابد و عمدة نقش آن در اجتماع بررسی می‏شود. زبان شناسی نقش گرا برای زبان سه فرانقش قائل است که هر‏یک از منظری به زبان می نگرند و برش های متفاوتی از جهان ارائه می کنند. فرانقش اندیشگانی/ تجربی زبان را ابزار بازنمایی دنیای درونی و بیرونی انسان ها می داند. فرانقش بینافردی زبان را ابزاری برای کنش متقابل میان انسان ها می انگارد و، در نهایت، فرانقش متنی که زبان را در ارتباط با بافت موقعیتی قرار می دهد و زمینة تحقق دو فرانقش پیش گفته را مهیا می سازد و بدین گونه، به همراه ابزار انسجامی، متنیتِ متن را شکل می دهد. در این مقاله، تلاش ما برا‏ین است که از منظر فرانقش متنی به خوانش شعری از اخوان بنشینیم و، با بررسی نحوة چینش عناصر در متن، چگونگی استفادة سبکی شاعر از این فرانقش‏ها در بازنمودن ذهن خویش و درون‏مایة اثرش را نشان دهیم.